Năng Lực Là Gì? Làm Sao Để Phát Triển Năng Lực Bản Thân?

Trong tất cả các cuộc phỏng vấn, năng lực là là một trong số những yếu tố quyết định giúp nhà tuyển dụng đánh giá ứng viên tiềm năng. Năng lực được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau như kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, kiến thức chuyên sâu, khả năng sáng tạo, v.v. Vậy năng lực là gì? Năng lực có đặc điểm gì? Có những dạng năng lực nào? Cách phát triển năng lực cho bản thân. Hãy dành thời gian cùng Kabala Career trả lời những thắc mắc này nhé. 

1. Năng lực là gì?

Năng lực là tổng hợp các đặc điểm, thuộc tính cá nhân, đáp ứng các yêu cầu đặc trưng của một hoạt động nhất định, đảm bảo hoạt động đó đạt được hiệu quả cao nhất. Năng lực được hình thành thông qua các tư chất tự nhiên, do đó bạn phải trải qua quá trình công tác, rèn luyện mới có thể hoàn thiện và phát triển bản thân tốt hơn. 

2. Đặc điểm của năng lực

Vây năng lực có đặc điểm gì? Dưới đây là một số đặc điểm của năng lực mà bạn có thể tham khảo, cụ thể:

• Năng lực được tích hợp dựa trên kiến thức, thái độ và kỹ năng.
• Năng lực gắn kết chặt chẽ với tính định hướng chung của nhân cách.
• Quá trình hình thành năng lực phải gắn với việc luyện tập, thực hành và trải nghiệm các công việc thuộc ngành nghề cụ thể, đảm bảo đem lại hiệu quả. 
• Năng lực được thể hiện thông qua việc bạn truyền tải kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và thói quen làm việc vào tình huống nghề nghiệp cụ thể của bản thân.
• Năng lực cá nhân của một người lao động được thể hiện thông qua khả năng hiểu biết, năng suất làm việc, hiệu quả đã và đang đạt được áp dụng vào công việc ở hiện tại, tương lai.
• Năng lực không phải là một điều gì đó chung chung mà nó được thể hiện cụ thể thông qua một lĩnh vực nào đó.
• Năng lực còn cho thấy sự khác biệt giữa cá nhân này và cá nhân khác thông qua kiến thức và hành vi thực hiện. 

3. Các dạng năng lực

Theo tâm lý học, năng lực được chia làm 2 dạng chính là năng lực chung và năng lực chuyên môn, cụ thể:

3.1 Năng lực chung

Là năng lực cơ bản, cốt lõi hoặc thiết yếu, đây chính là nền tảng cho các hoạt động của con người trong lao động và cuộc sống. Những dạng năng lực này được hình thành và phát triển dựa trên bản năng di truyền, trải qua quá trình giáo dục, trải nghiệm cuộc sống.

Hiện tại có 8 loại năng lực chung được các nước đề xuất/lựa chọn, cụ thể:

• Tư duy phản biện, tư duy logic
• Sáng tạo, tự chủ
• Giải quyết vấn đề
• Làm việc nhóm, xây dựng mối quan hệ
• Giao tiếp, làm chủ ngôn ngữ
• Tính toán, ứng dụng số
• Đọc – viết
• Công nghệ thông tin-truyền thông

3.2 Năng lực chuyên biệt

Được hiểu là dạng năng lực được hình thành và phát triển dựa trên các năng lực chung theo định hướng chuyên sâu, riêng các loại hình hoạt động, công việc, tình huống, môi trường đặc thù, cần cho những hoạt động chuyên biệt, v.v.

4. Yếu tố cấu thành năng lực

Các yếu tố hình thành nên năng lực bao gồm: thái độ, kỹ năng, khả năng và kiến thức, cụ thể: 

• Thái độ: Chính là trạng thái được thể hiện thông qua hành vi, cảm xúc của mỗi người. Thực tế mọi người thường thể hiện thái độ thông qua lời nói, cử chỉ, hành vi, nét mặt, v.v, để thay thế cho những đánh giá, phản ứng, cảm xúc của bản thân về thế giới xung quanh. Những đánh giá đó có thể là mơ hồ, tuy nhiên sẽ bao gồm cả thái độ tích cực và tiêu cực, xen lẫn với đó là những cảm xúc hỗn tạp, không rõ ràng.
• Kỹ năng: Chính là khả năng vận dụng kiến thức, hiểu biết của chúng ta để thực hiện công việc cụ thể, công việc có thể mang tính kỹ thuật, chuyên môn hoặc liên quan đến cảm xúc, khả năng sinh tồn, giao tiếp, v.v. để tạo ra được những kết quả như mong đợi.
• Khả năng: Cho thấy khả năng chuyên biệt của một cá nhân về một khía cạnh được dùng để giải quyết tình huống hay công việc phát sinh ở thời điểm hiện tại. 
• Kiến thức: Bao gồm những nội dung, thông tin, quy định, phương pháp thủ tục, v.v.

5. Vai trò của năng lực

Năng lực chính là yếu tố giúp công việc đạt được kết quả tốt hơn so với người khác, đây cũng là thước đo để đánh giá giữa nhân viên với nhau. Có thể thấy rằng, những người có năng lực thường được đánh giá cao trong doanh nghiệp, do đó năng lực có vai trò rất quan trọng đối với mỗi người, cụ thể:

• Người có năng lực là người có kiến thức, kỹ năng, trình độ chuyên môn trong công việc, trong một lĩnh vực nào đó, giúp họ dễ dàng trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện nhanh chóng, dễ dàng và đạt được kết quả cao.
• Năng lực còn giúp chúng ta tiếp thu kiến thức và vận dụng nó vào công việc một cách linh hoạt, từ đó phải triển các kỹ năng cần thiết, đồng thời trau dồi sự hiểu biết của bản thân.

6. Cách phát triển năng lực bản thân

Sau đây là những cách phát triển năng lực bản thân mà bạn có thể tham khảo: 

• Luôn tìm cơ hội để học tập, trau dồi kiến thức của bản thân, cố gắng đọc sách và tham gia các khóa học, tìm hiểu thêm thông tin thông qua tài liệu trực tuyến, luôn cập nhật những thông tin mới nhất trong lĩnh vực mà bản thân quan tâm.
• Hãy tìm cơ hội để bản thân mình được thực hành những gì đã học và trải nghiệm tình huống thực tế. Đừng ngại mình làm sai, vì chỉ khi sai bạn mới học được nhiều hơn và phát triển kỹ năng của mình, và thất bại chính là cơ hội để bạn học hỏi và cải thiện. 
• Dành thời gian để luyện tập, cho dù là thể thao, nghệ thuật, âm nhạc, v.v, đều cần phải học tập mới có thể phát triển và cải thiện được. 
• Những phản hồi từ mọi người là cách giúp bạn nâng cao năng lực của bản thân, do đó hãy biết lắng nghe những phản hồi từ mọi người theo cách cởi mở để có thể học hỏi từ đó. Phản hồi sẽ giúp bạn tìm ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân từ đó đưa ra hướng phát triển thích hợp nhất. 
• Thử thách bản thân, đừng ngần ngại đưa ra những thử thách cho bản thân, chính thử thách sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội để phát triển và vượt qua giới hạn của mình. Hãy mạnh dạn bước ra khỏi vùng an toàn và bắt đầu với những điều mới mẻ để dễ dàng nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của mình, từ đó tập trung vào quá trình phát triển những khía cạnh khác. 
• Luôn giữ tinh thần lạc quan chính là nền tảng giúp bạn tìm kiếm học hỏi những điều mới.

Lời kết

Năng lực chính là chìa khóa giúp bạn đi đến thành công trong sự nghiệp của mình. Việc tập trung vào năng lực sẽ giúp bạn trở thành chuyên gia trong lĩnh vực mà mình mong muốn. Vì thế việc hiểu rõ năng lực là gì và làm thế nào để phát triển năng lực của thân là điều bạn cần đặc biệt quan tâm. Trên đây là những chia sẻ của Kabala Career về vấn đề này, mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về năng lực.